چاقی کودکان
چاقی /اضافه وزن در کودکان ( نقش تمرین و تغذیه)
چاقی کودکان یک بحران سلامت عمومی در جهان است. در حال حاضر الگوهای هشداردهنده چاقی کودکان در کشور ایران نیز در حال ظهور است ودر تحقیقات گزارش شده که در استانهای گیلان و مازندران، نگرانکننده است. چاقی دوران کودکی با افزایش خطر ابتلا به چاقی در بزرگسالی همراه است که پیامد آن افزایش شیوع اختلالات مرتبط با چاقی ازجمله بیماریهای قلبی عروقی، مقاومت به انسولین و دیابت نوع دو در دوره بزرگسالی است.
اگرچه بیشتر بیماریهای مزمن متابولیکی در دوران بزرگسالی بروز کرده و تحت درمان قرار میگیرند اما اغلب پاتولوژی آنها در دوران کودکی و نوجوانی آغاز میگردد. علاوهبر این، آمارها نشان میدهند که دیابت نوع2 بهطور چشمگیری در کودکان افزایشیافته است و وقایع پیش از بروز آن ازجمله چاقی، مقاومت به انسولین و اختلال عملکرد سلولهای بتا در کودکان و نوجوانان شایعتر گردیده است. یکی از چالشهای فیزیولوژیکی که کودکان بهویژه کودکان چاق با آن روبهرو میشوند، فرآیند بلوغ است. دوران بلوغ با کاهش گذرای حساسیت به انسولین (30-36درصدی) همراه است که در کودکان غیر دیابتی و با وزن طبیعی، با پایان یافتن مراحل بلوغ، به مقادیر قبل از بلوغ بازمیگردد. اما کودکان چاق از مقاومت به انسولین بیشتری نسبت به همتایان لاغر خود در دوران بلوغ برخوردارند و حساسیت به انسولین در آنها به مقادیر قبل از بلوغ بازنمیگردد، که ممکن است در طول این مدت تأثیر منفی بر عملکرد سلولهای بتا داشته باشد. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بلوغ تأثیری منفی بر سلامت متابولیک افراد چاق دارد. در یک مطالعه طولی طولانیمدت که بر روی بیش از 1000 نوجوان چاق انجام شد نشان داده شد که شروع بلوغ و اکتساب وزن بیشتر، دو پیشبینی کننده قوی انتقال از متابولیک سالم به چاقی با متابولیک ناسالم است.
فعالیت ورزشی بهعنوان خط مقدم اقدام پیشگیرانه و درمانی برای چاقی است و با تغییرات مثبتی در ترکیب بدن، فعالیت متابولیک و کاهش بیماریهای مرتبط با چاقی همراه است
بهخوبی پذیرفتهشده است که تمرینات ورزشی منظم، مزایای قابلتوجهی برای سلامت کودکان و نوجوانان چاق به ارمغان میآورد. کاهش بارز بافت چرب احشایی ناشی از تمرینات ورزشی در نوجوانان چاق، با بهبود 20 متغیر مرتبط به ترکیب بدن و 16 متغیر مرتبط با متابولیسم لیپید و گلوکز در این افراد همراه بود، درحالیکه با کاهش کمتر بافت چرب احشایی، تنها 9 مورد از این پارامترها بهبود یافت. این نتایج نشان میدهد که کاهش بافت چرب احشایی ناشی از تمرینات ورزشی منظم، میتواند یک عامل کلیدی در کنترل مقاومت به انسولین و طیف وسیعی از شرایط متابولیک باشد. تمرینات هوازی منظم میتواند انباشت چربی شکمی را در کودکان و نوجوان چاق حتی بدون کاهش وزن کاهش دهد .
از آنجا که رعایت یک رژیم غذایی برای کودکان دشوارتر از بزرگسالان است، بهتر است والدین به رژیم غذایی سالم و متعادلی که قرار است فرزندشان داشته باشد توجه کنند تا کودک دچار کمبود مواد مغذی نگردد.
لذا انجام تمرینات ورزشی اصولی توام با رژیم غذایی صحیح ابزارهای نویدبخش برای پیشگیری و درمان چاقی کودکان و اختلالات مرتبط با چاقی محسوب میشوند.